Hram Hrista Spasitelja

Izgradnja Saborne crkve "Svete Trojice" u centru grada je bio prvi veći graditeljski poduhvat u Banjoj Luci nakon Prvog svjetskog rata. Građena je na praznom prostoru ispred tadašnje kafane «Balkan» od 1925. godine. Projektovao ju je Dušan Živanović, arhitekta iz Beograda. Crkva je izrađena u srpskovizantijskom stilu, koji se kod nas javlja u arhitektonskoj praksi krajem XIX i početkom XX vijeka. Građevinski, crkva je završena 1929. godine, a enterijer je rađen poslije raspisanog jugoslovenskog konkursa, na kojem je nagradu dobio Grigorije Samojlov. Ukrašavanje unutrašnjosti crkve i izrada ikonostasa povjereni su Jovanu Bijeliću, Veljku Stanojeviću, Svetislavu Strali, Jaroslavu Kratini i Petru Suhačevu. Crkvi je kumovao prvi ban Vrbaske banovine Svetislav Tisa Milosavljević 1929. godine. Izgradnja Saborne crkve iniciraće dalju izgradnju okolnog prostora, a posebno u periodu Vrbaske banovine. Crkva je oštećena u nacističkom bombardovanju Banje Luke 1941. godine, a ubrzo zatim i srušena po nalogu tadašnje okupatorske vlasti Nezavisne države Hrvatske. Po završetku Drugog svjetskog rata na ovom mjestu je izgrađen spomenik palim borcima u narodnooslobodilačkoj borbi protiv fašizma. Sa obnovom crkve, sada pod nazivom Hram Hrista Spasitelja, počelo se 1993. a temelji su iskopani 1992. godine. Spomenik palim borcima u narodnooslobodilačkoj borbi je izmješten na plato ispred hotela Bosna. Hram se gradio od 1993. do 2004. godine. Urađen je troslojan zid kao specifičan način gradnje. Crkva je sagrađena od najplemenitijeg kamena sa Bliskog istoka tzv. TRAVERTIN u bojama (crveni i žuti) koji nastaje vulkanskim erupcijama. Na fasadi hrama se nalaze portali, rozete, stubovi, krstovi, bifole arhivolte koje su rađene od kararskog bijelog mermera. Stubovi (šest velikih i četiri mala) su napravljeni od granita iz mjesta Đadone, Sardinija. Pozlaćeni lim kojim su pokrivene kupole ne rđa, a izrađen je po ruskoj tehnologiji. Zvona su izrađena u Insbruku kao što su bila zvona i u porušenoj crkvi (B dur) 6400 T teška, a najveće zvono je teško 3200 T. Ugrađena je i najsavremenija elektronika za zvonjenje. Danas crkva Hrista Spasitelja predstavlja jednu od najljepših i najvećih arhitektonskih ostvarenja pravoslavnih hramova na Balkanu.